Η ανθρωποκτονία ως έγκλημα τυποποιείται στο άρθρο 299 του Ποινικού Κώδικα. Ως χαρακτηριστικά προβλέπεται στην εν λόγω διάταξη : «1. Όποιος σκότωσε άλλον τιμωρείται με ισόβια κάθειρξη. 2. Αν η πράξη αποφασίστηκε και εκτελέστηκε σε βρασμό ψυχικής ορμής, επιβάλλεται κάθειρξη.»
Το εν λόγω έγκλημα αποτελεί ποινικά κολάσιμη πράξη μεγίστης απαξίας με προστατευόμενο έννομο αγαθό την ανθρώπινη ζωή, η οποία υπερέχει εν συγκρίσει με όλα τα λοιπά έννομα αγαθά. Η προστασία της ζωής είναι απόλυτη και δεν επέρχεται κάποια διαφοροποίηση της ποινικής μεταχείρισης με κριτήριο τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του θύματος (φύλο, ηλικία κ.λπ).
Για τη στοιχειοθέτηση της αντικειμενικής υπόστασης του εγκλήματος, απαιτείται η αφαίρεση της ζωής άλλου ανθρώπου, με θετική ενέργεια ή παράλειψη όταν υπάρχει ιδιαίτερη νομική υποχρέωση πράξης του δράστη προς το θύμα (μη γνήσιο έγκλημα).
Ανθρωποκτονία δια παραλείψεως.
Τα απαραίτητα νομοτυπικά στοιχεία για την κατάφαση της ανθρωποκτονίας δια παραλείψεως είναι:
Επέλευση ορισμένου αποτελέσματος. Εν προκειμένω, απαιτείται η επέλευση βλαπτικού αποτελέσματος προς το έννομο αγαθό, όπου ακριβώς ο κίνδυνος επίτευξης του δημιουργεί για τον παραλείποντα την ιδιαίτερη νομική υποχρέωση προς ενέργειας.
Μη επιχείρηση επιβεβλημένης και κοινωνικά αναμενόμενης πλην αντικειμενικά εφικτής ενέργειας για αποτροπή του αποτελέσματος και της συνακόλουθης διάσωσης του απειλούμενου αγαθού. Εν προκειμένω, η αξιόποινη συμπεριφορά, δεν συνίσταται στην αποχή από οποιαδήποτε πράξη (γενική αδράνεια), αλλά θα πρέπει να πρόκειται για παράλειψη της συγκεκριμένης, ενδεδειγμένης και επιβεβλημένης ενέργειας, απαραίτητης για την αποφυγή του αποτελέσματος.
Υποθετική αιτιότητα. Εν προκειμένω, διερευνάται αν το αποτέλεσμα θα είχε αποτραπεί ή καθυστερήσει σημαντικά ή αν θα είχε περιοριστεί ουσιωδώς με πιθανότητα προσεγγίζουσα τη βεβαιότητα, αν ο δράστης είχε επιχειρήσει την επιβεβλημένη ενέργεια.
Ιδιαίτερη νομική υποχρέωση αποτροπής του αποτελέσματος. Λόγω του ότι στην παράλειψη δεν υφίσταται πραγματική αιτιότητα, ο ποινικός νομοθέτης προέβλεψε στο άρθρο 15 αυστηρά και περιοριστικά τα πρόσωπα τα οποία έχουν ιδιαίτερη νομική υποχρέωση.
Ως εκ τούτου, δεν αρκεί για την κατάφαση αξιόποινης πράξης ανθρωποκτονίας δια παραλείψεως μια γενική νομική υποχρέωση που απευθύνεται σε κάθε κοινωνό αδιακρίτως (όπως πχ η παράλειψη λύτρωσης από κίνδυνο ζωής, η οποία τυγχάνει άλλη διαφορετική αξιόποινη πράξη η οποία έχει ειδικούς όρους για ενδεχόμενη κατάφαση της). Τουναντίον, απαιτείται να συντρέχουν συγκεκριμένες και περιοριστικά αναφερόμενες ιδιότητες ή περιστάσεις, ώστε να μπορεί να γίνει λόγος για ανθρωποκτονία δια παραλείψεως.
Ως περιστάσεις ιδιαίτερης νομικής υποχρέωσης του δράστη, έχουν καταγραφεί από το νόμο και τη νομολογία: Η ιδιαίτερη νομική υποχρέωση που πηγάζει 1. από το νόμο, όπου με νόμο εξισώνονται και οι δικαστικές αποφάσεις (πχ φροντίδα των τέκνων από τους γονείς, υποχρέωση του πλοιάρχου να διασώσει τους επιβάτες σε περίπτωση ναυαγίου κ.λπ), 2. από σύμβαση, προφορική ή γραπτή, ρητή ή σιωπηρή (πχ σύμβαση διενέργειας ιατρικών πράξεων), 3. από πραγματικές καταστάσεις ανάληψης ευθύνης ή από προηγούμενη επικίνδυνη ενέργεια του υπαιτίου (πχ αλλαγή δοσολογίας λήψης φαρμάκων συγγενούς – ασθενούς, μεταβολή στοιχείων και πραγμάτων τα οποία θα χρησιμοποιήσει το θύμα κ.λπ).
Αρκεί ακόμη και η επίσπευση θανάτου υγιούς ή και πάσχοντος ακόμη θύματος. Η αφαίρεση της ανθρώπινης ζωής δύναται να επιτευχθεί με οποιονδήποτε τρόπο και να συντελεστεί με θετική ενέργεια, ήτοι με άμεση είτε έμμεση επίδραση επί του σώματος του παθόντος είτε με την μορφή της παράλειψης ενέργειας, όταν η παράλειψη αυτή τυποποιείται ως ποινικά κολάσιμη πράξη λόγω της ιδιότητας του δράστη.
Το έγκλημα της ανθρωποκτονίας από πρόθεση προϋποθέτει υποκειμενικά δόλο άμεσο είτε ενδεχόμενο. Έτσι, δεν μπορεί να γίνει λόγος για ανθρωποκτονία με δόλο όταν το δράστης στοχεύει κατά του θύματος και από λάθος π.χ. πυροβολεί ή πλήττει άλλο πρόσωπο. Ο δόλος ανθρωποκτονίας μπορεί να συναχθεί και από τις προηγούμενες σχέσεις μεταξύ του δράστη και του θύματος καθώς και τις ειδικές συνθήκες τέλεσης της πράξης. Εν αντιθέσει τα επιμέρους αντικειμενικά στοιχεία με βάση τα οποία επιχειρείται να διαγνωστεί ο ανθρωποκτόνος δόλος είναι τα μέσα που χρησιμοποίησε ο δράστης, το μέρος του σώματος στο οποίο κατηύθυνε την ενέργεια του, η απόσταση που υπήρχε μεταξύ τους, η ένταση της πράξης καθώς και η επίμονη και αδιάκοπη προσπάθεια ανεύρεσης υποψηφίων θυμάτων (ΑΠ 590/2017). Τέλος για την ύπαρξη ανθρωποκτόνου δόλου δύναται να αξιολογηθεί και η μετέπειτα συμπεριφορά του δράστη.
Η διάκριση της ανθρωποκτονίας σε ήρεμη ψυχική κατάσταση και εν βρασμό.
Ανθρωποκτονία σε ήρεμη ψυχική κατάσταση: Εάν ο δράστης αποφάσισε είτε εκτέλεσε την πράξη σε ήρεμη ψυχική κατάσταση που επιτρέπει την ψύχραιμη και ήρεμη σκέψη, τιμωρείται με την αυστηρότερη ποινή της ισόβιας κάθειρξης,
ενώ εν αντιθέσει για πράξη που εκτελέστηκε σε βρασμό ψυχικής ορμής, επιβάλλεται κάθειρξη (πλαίσιο ποινής 5-20 έτη).
Κομβικό σημείο αποτελεί πως δεν υπάρχει τεκμήριο, από το οποίο να συνάγεται πως η σιωπή ισοδυναμεί με την παραδοχή ύπαρξης προμελετημένου δόλου.
Η διάγνωση του στοιχείου του βρασμού ψυχικής ορμής, είναι βαρυσήμαντη και ο ρόλος του συνηγόρου υπεράσπισης του κατηγορουμένου τυγχάνει καθοριστικός δια της επιχειρηματολογίας του, καθότι η αποδοχή ή μη του βρασμού ψυχικής ορμής θα καθορίσει και το αποτέλεσμα της δίκης με τεράστιες πρακτικές διαφορές ως προς την επιβαλλόμενη ποινή, όπου στη μια περίπτωση (της ήρεμης ψυχικής κατάστασης) το αποτέλεσμα (ισόβια κάθειρξη) είναι μονόδρομος, ενώ στην περίπτωση του βρασμού η απειλούμενη ποινή είναι από 5 έως 20 έτη. Εάν δε αναγνωριστούν και ελαφρυντικές περιστάσεις, τότε η απειλούμενη ποινή θα έχει πλαίσιο από 1 έως 8 έτη.
Είναι δε σημαντικότατο να αναφερθεί πως στην περίπτωση όπου το πρόσωπο καταδικαστεί για ανθρωποκτονία σε ήρεμη ψυχική κατάσταση, ο μόνος τρόπος να διασπαστούν τα ισόβια, είναι η αναγνώριση ελαφρυντικών περιστάσεων. Για το λόγο αυτό, αποτελεί αναγκαία συνθήκη η παράσταση ενός έμπειρου ποινικολόγου, ο οποίος θα χαράξει τη σωστή υπερασπιστική γραμμή και θα επιχειρηματολογήσει προσηκόντως για την έκδοση μιας δίκαιης απόφασης.
Το δικηγορικό μας γραφείο, με τη μακροσκελή εμπειρία και διαχείριση ποινικών υποθέσεων κακουργηματικής ή πλημμεληματικής φύσεως, με τους έμπειρους και εξειδικευμένους συνεργάτες που το πλαισιώνουν και με επικεφαλής την ποινικολόγο Αναστασία Β. Κερχανατζίδου, υπ Διδάκτωρ Ποινικού Δικαίου, αναλαμβάνει υπεύθυνα και αξιόπιστα συναφείς ποινικές υποθέσεις. Στόχος μας είναι η χάραξη μιας σωστής και άρτιας υπερασπιστικής γραμμής προκειμένου να διασφαλιστεί η διαφύλαξη και πιστή τήρηση των δικαιωμάτων του διωκόμενου προσώπου και η αποφυγή άδικων ή άστοχων αποφάσεων σε βάρος του. Ταυτόχρονα, μεριμνούμε και για τη δικαίωση του παθόντος, δια της σύνταξης μηνύσεως – εγκλήσεως για τελεσθέντα σε βάρος του, παριστάμενοι για την υποστήριξη της κατηγορίας και της ενδεχόμενης μελλοντικής διεκδίκησης σχετικής αποζημίωσης. Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στα τηλέφωνα 210 5155994, 211 0131115, 6959406687 ή στο email: info@kerchanatzidou-law.gr.
ΑΝΘΡΩΠΟΚΤΟΝΙΑ ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΠΟΙΝΙΚΟΛΟΓΟΣ
Η ανθρωποκτονία ως έγκλημα τυποποιείται στο άρθρο 299 του Ποινικού Κώδικα. Ως χαρακτηριστικά προβλέπεται στην εν λόγω διάταξη : «1. Όποιος σκότωσε άλλον τιμωρείται με ισόβια κάθειρξη. 2. Αν η πράξη αποφασίστηκε και εκτελέστηκε σε βρασμό ψυχικής ορμής, επιβάλλεται κάθειρξη.»
Το εν λόγω έγκλημα αποτελεί ποινικά κολάσιμη πράξη μεγίστης απαξίας με προστατευόμενο έννομο αγαθό την ανθρώπινη ζωή, η οποία υπερέχει εν συγκρίσει με όλα τα λοιπά έννομα αγαθά. Η προστασία της ζωής είναι απόλυτη και δεν επέρχεται κάποια διαφοροποίηση της ποινικής μεταχείρισης με κριτήριο τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του θύματος (φύλο, ηλικία κ.λπ).
Για τη στοιχειοθέτηση της αντικειμενικής υπόστασης του εγκλήματος, απαιτείται η αφαίρεση της ζωής άλλου ανθρώπου, με θετική ενέργεια ή παράλειψη όταν υπάρχει ιδιαίτερη νομική υποχρέωση πράξης του δράστη προς το θύμα (μη γνήσιο έγκλημα).
Ανθρωποκτονία δια παραλείψεως.
Τα απαραίτητα νομοτυπικά στοιχεία για την κατάφαση της ανθρωποκτονίας δια παραλείψεως είναι:
Ως εκ τούτου, δεν αρκεί για την κατάφαση αξιόποινης πράξης ανθρωποκτονίας δια παραλείψεως μια γενική νομική υποχρέωση που απευθύνεται σε κάθε κοινωνό αδιακρίτως (όπως πχ η παράλειψη λύτρωσης από κίνδυνο ζωής, η οποία τυγχάνει άλλη διαφορετική αξιόποινη πράξη η οποία έχει ειδικούς όρους για ενδεχόμενη κατάφαση της). Τουναντίον, απαιτείται να συντρέχουν συγκεκριμένες και περιοριστικά αναφερόμενες ιδιότητες ή περιστάσεις, ώστε να μπορεί να γίνει λόγος για ανθρωποκτονία δια παραλείψεως.
Ως περιστάσεις ιδιαίτερης νομικής υποχρέωσης του δράστη, έχουν καταγραφεί από το νόμο και τη νομολογία: Η ιδιαίτερη νομική υποχρέωση που πηγάζει 1. από το νόμο, όπου με νόμο εξισώνονται και οι δικαστικές αποφάσεις (πχ φροντίδα των τέκνων από τους γονείς, υποχρέωση του πλοιάρχου να διασώσει τους επιβάτες σε περίπτωση ναυαγίου κ.λπ), 2. από σύμβαση, προφορική ή γραπτή, ρητή ή σιωπηρή (πχ σύμβαση διενέργειας ιατρικών πράξεων), 3. από πραγματικές καταστάσεις ανάληψης ευθύνης ή από προηγούμενη επικίνδυνη ενέργεια του υπαιτίου (πχ αλλαγή δοσολογίας λήψης φαρμάκων συγγενούς – ασθενούς, μεταβολή στοιχείων και πραγμάτων τα οποία θα χρησιμοποιήσει το θύμα κ.λπ).
Αρκεί ακόμη και η επίσπευση θανάτου υγιούς ή και πάσχοντος ακόμη θύματος. Η αφαίρεση της ανθρώπινης ζωής δύναται να επιτευχθεί με οποιονδήποτε τρόπο και να συντελεστεί με θετική ενέργεια, ήτοι με άμεση είτε έμμεση επίδραση επί του σώματος του παθόντος είτε με την μορφή της παράλειψης ενέργειας, όταν η παράλειψη αυτή τυποποιείται ως ποινικά κολάσιμη πράξη λόγω της ιδιότητας του δράστη.
Το έγκλημα της ανθρωποκτονίας από πρόθεση προϋποθέτει υποκειμενικά δόλο άμεσο είτε ενδεχόμενο. Έτσι, δεν μπορεί να γίνει λόγος για ανθρωποκτονία με δόλο όταν το δράστης στοχεύει κατά του θύματος και από λάθος π.χ. πυροβολεί ή πλήττει άλλο πρόσωπο. Ο δόλος ανθρωποκτονίας μπορεί να συναχθεί και από τις προηγούμενες σχέσεις μεταξύ του δράστη και του θύματος καθώς και τις ειδικές συνθήκες τέλεσης της πράξης. Εν αντιθέσει τα επιμέρους αντικειμενικά στοιχεία με βάση τα οποία επιχειρείται να διαγνωστεί ο ανθρωποκτόνος δόλος είναι τα μέσα που χρησιμοποίησε ο δράστης, το μέρος του σώματος στο οποίο κατηύθυνε την ενέργεια του, η απόσταση που υπήρχε μεταξύ τους, η ένταση της πράξης καθώς και η επίμονη και αδιάκοπη προσπάθεια ανεύρεσης υποψηφίων θυμάτων (ΑΠ 590/2017). Τέλος για την ύπαρξη ανθρωποκτόνου δόλου δύναται να αξιολογηθεί και η μετέπειτα συμπεριφορά του δράστη.
Η διάκριση της ανθρωποκτονίας σε ήρεμη ψυχική κατάσταση και εν βρασμό.
Κομβικό σημείο αποτελεί πως δεν υπάρχει τεκμήριο, από το οποίο να συνάγεται πως η σιωπή ισοδυναμεί με την παραδοχή ύπαρξης προμελετημένου δόλου.
Η διάγνωση του στοιχείου του βρασμού ψυχικής ορμής, είναι βαρυσήμαντη και ο ρόλος του συνηγόρου υπεράσπισης του κατηγορουμένου τυγχάνει καθοριστικός δια της επιχειρηματολογίας του, καθότι η αποδοχή ή μη του βρασμού ψυχικής ορμής θα καθορίσει και το αποτέλεσμα της δίκης με τεράστιες πρακτικές διαφορές ως προς την επιβαλλόμενη ποινή, όπου στη μια περίπτωση (της ήρεμης ψυχικής κατάστασης) το αποτέλεσμα (ισόβια κάθειρξη) είναι μονόδρομος, ενώ στην περίπτωση του βρασμού η απειλούμενη ποινή είναι από 5 έως 20 έτη. Εάν δε αναγνωριστούν και ελαφρυντικές περιστάσεις, τότε η απειλούμενη ποινή θα έχει πλαίσιο από 1 έως 8 έτη.
Είναι δε σημαντικότατο να αναφερθεί πως στην περίπτωση όπου το πρόσωπο καταδικαστεί για ανθρωποκτονία σε ήρεμη ψυχική κατάσταση, ο μόνος τρόπος να διασπαστούν τα ισόβια, είναι η αναγνώριση ελαφρυντικών περιστάσεων. Για το λόγο αυτό, αποτελεί αναγκαία συνθήκη η παράσταση ενός έμπειρου ποινικολόγου, ο οποίος θα χαράξει τη σωστή υπερασπιστική γραμμή και θα επιχειρηματολογήσει προσηκόντως για την έκδοση μιας δίκαιης απόφασης.
Το δικηγορικό μας γραφείο, με τη μακροσκελή εμπειρία και διαχείριση ποινικών υποθέσεων κακουργηματικής ή πλημμεληματικής φύσεως, με τους έμπειρους και εξειδικευμένους συνεργάτες που το πλαισιώνουν και με επικεφαλής την ποινικολόγο Αναστασία Β. Κερχανατζίδου, υπ Διδάκτωρ Ποινικού Δικαίου, αναλαμβάνει υπεύθυνα και αξιόπιστα συναφείς ποινικές υποθέσεις. Στόχος μας είναι η χάραξη μιας σωστής και άρτιας υπερασπιστικής γραμμής προκειμένου να διασφαλιστεί η διαφύλαξη και πιστή τήρηση των δικαιωμάτων του διωκόμενου προσώπου και η αποφυγή άδικων ή άστοχων αποφάσεων σε βάρος του. Ταυτόχρονα, μεριμνούμε και για τη δικαίωση του παθόντος, δια της σύνταξης μηνύσεως – εγκλήσεως για τελεσθέντα σε βάρος του, παριστάμενοι για την υποστήριξη της κατηγορίας και της ενδεχόμενης μελλοντικής διεκδίκησης σχετικής αποζημίωσης. Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στα τηλέφωνα 210 5155994, 211 0131115, 6959406687 ή στο email: info@kerchanatzidou-law.gr.